Ar 13 Mai 2025, cyflwynodd Dr Sophie Bartlett, cydymaith ymchwil YDG Cymru yn WISERD, Prifysgol Caerdydd, ymchwil addysg yn nigwyddiad ‘Gwyddoniaeth a’r Senedd’, sef ugeinfed digwyddiad blynyddol y Gymdeithas Gemeg Frenhinol yn y Senedd ac Adeilad y Pierhead ym Mae Caerdydd.
Noddwyd y digwyddiad gan Ddirprwy Lywydd y Senedd, David Rees AS, ynghyd â Mark Isherwood AS, Joel James AS a Peredur Owen Griffiths AS. Y thema oedd Addysg a Gweithlu’r Dyfodol.
Wrth i ddatblygiadau mewn gwyddoniaeth ddod i’r fei yn gynt, mae llythrennedd gwyddoniaeth yn dod yn fwyfwy angenrheidiol ar draws pob galwedigaeth. Er bod ymdrechion i fynd i’r afael â’r bylchau parhaus o ran recriwtio wedi ehangu i ymchwil mewn llwybrau gwyddoniaeth, mae llawer o’r hyn rydym yn ei ddeall yn deillio o ddata sy’n benodol i Loegr, ac mae llawer o’r ymchwil yn defnyddio hen ddata gweinyddol.
Amlygodd gyflwyniad Dr Bartlett bwysigrwydd data gweinyddol ar lefel y boblogaeth, yn benodol yng Nghymru, i roi gwybodaeth gyd-destunol i bwy sy’n dilyn llwybrau gwyddoniaeth ar ôl 16 oed.
Mae modd i ymchwilwyr ddefnyddio’r data hyn i edrych ar ffactorau ar lefel disgyblion ac ysgolion sy’n gwella ac yn rhwystro’r tebygolrwydd bod disgyblion yn dilyn llwybrau ym maes gwyddoniaeth ar ôl 16 oed, megis rôl cyfrwng iaith a gwledigrwydd. Bydd y canfyddiadau hyn yn dangos lle byddai ymyriadau’n gweithio orau i wella tegwch o ran addysg, gwella rhagolygon gyrfa, a gweithlu gwyddoniaeth y dyfodol.
Dywedodd Dr Bartlett:
Roedd yn gyfle gwych i rannu’r gwaith rydym yn ei wneud a’r ymchwil ystyrlon y mae modd ei wneud gyda data gweinyddol. Mae ymgysylltu â diwydiant, llunwyr polisïau, ymarferwyr ac ymchwilwyr yn golygu bod modd blaenoriaethu’n well pa ddata a thystiolaeth sydd eu hangen i wneud penderfyniadau ynghylch addysg gwyddoniaeth a’r gweithlu yn y dyfodol.
Cafodd ddigwyddiad Gwyddoniaeth a’r Senedd ei drefnu ar ran ac mewn cydweithrediad â Chymuned Wyddoniaeth a Pheirianneg Cymru, i feithrin cysylltiadau agos â llunwyr polisïau â rhanddeiliaid allweddol. Darllenwch ragor ynglŷn â’r digwyddiad ar wefan RSC.
Credyd delwedd: Cymdeithas Frenhinol Cemeg/Huw John Photography