Yr heriau’n wynebu Rhun ap Iorwerth cyn yr etholiadau nesa

Ganol mis Mehefin, cadarnhawyd Rhun ap Iorwerth yn arweinydd newydd Plaid Cymru. Mae’n olynu Adam Price a ymddiswyddodd yn dilyn adroddiad niweidiol a dynnodd sylw at broblemau difrifol o ran diwylliant mewnol y blaid, yn arbennig aflonyddu rhywiol, bwlio a misogynistiaeth. Blaenoriaeth ddi-oed, sydd wedi ei chydnabod gan ap Iorwerth wrth ddod i’r swydd, yw gweithredu 82 argymhelliad yn…

Mae ansawdd swyddi athrawon sy’n disgwyl arolygiad Ofsted, yn waeth yn ôl adroddiad

Mae ansawdd swyddi athrawon yn Lloegr, sy’n disgwyl arolygiad Ofsted yn y 12 mis nesaf, yn waeth a dwyster y gwaith yn uwch, yn ôl adroddiad. Dangosodd yr astudiaeth gan academyddion ym Mhrifysgol Caerdydd a Choleg Prifysgol Llundain (UCL) hefyd mai prin y mae’r amodau ar gyfer gweithwyr addysgu proffesiynol wedi newid ers y pandemig…

Y cyhoedd yn galw am ddiwygio democrataidd

Cynhaliwyd Darlith Flynyddol y Ganolfan Gwleidyddiaeth a Chymdeithas Cymru, Prifysgol Aberystwyth i drafod y gobaith o ddiwygio democrataidd yn y Deyrnas Unedig. Traddodwyd y ddarlith gan yr academydd blaenllaw, yr Athro Alan Renwick, Dirprwy Gyfarwyddwr Uned y Cyfansoddiad yng Ngholeg Prifysgol Llundain, ar y testun “Do the UK Public want Democratic Reform?”. Roedd canfyddiadau ymchwil…

Yn ôl arolwg rhyngwladol, mae llesiant goddrychol plant Cymru yn ystod y pandemig yn is na’r cyfartaledd

Yn fy mlogiau blaenorol ym mhrosiect Bydoedd Plant, edrychon ni ar effaith y pandemig ar lesiant plant Cymru mewn perthynas â’r ysgol ac a ydyn nhw’n byw mewn ardaloedd trefol neu wledig yng Nghymru. Ar gyfer y drydedd ran hon, yr olaf, rydym bellach yn troi ein sylw at y modd y mae lefel gyffredinol…

Mae’r bwlch cyflogau rhwng y rhywiau a dilyniant gyrfa yn ehangu gyda phrofiad yn y sector addysgu yng Nghymru

Defnyddiodd dadansoddiad diweddar gan ymchwilwyr YDG Cymru ddata gweinyddol i amcangyfrif cynnydd gyrfa a gwahaniaethau cyflog ymhlith athrawon benywaidd a gwrywaidd ac arweinwyr ysgolion yng Nghymru. Gan ddefnyddio data gweinyddol dienw o Gyfrifiad Blynyddol y 2019 a 2020 (SWAC), canfu ymchwilwyr addysg YDG Cymru fod 77% o’r gweithlu athrawon cymwys yn fenywod, fodd bynnag: Roedd gan 15% o…

Colli allan: yr aelwydydd sy’n profi amddifadedd lluosog yn ardaloedd lleiaf difreintiedig Cymru

Mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru (MALlC) yw mesur swyddogol Llywodraeth Cymru o amddifadedd cymharol (‘mewn trefn’) ar gyfer ardaloedd bychain yng Nghymru. Defnyddir MALlC gan y llywodraeth a sefydliadau eraill i dargedu gwasanaethau ar gyfer mynd i’r afael ag anfantais gymdeithasol. Er enghraifft, fel rhan o’i raglen i gynyddu mynediad i addysg uwch, mae Cyngor Cyllido…

Gallai pobl ifanc sy’n postio cynnwys cyfryngau cymdeithasol yn ddyddiol ac sydd mewn cysylltiad rheolaidd â ffrindiau ‘rhyngrwyd yn unig’ fod mewn perygl o ddioddef lles gwaeth

Mae Dr Emily Lowthian yn ddarlithydd ym Mhrifysgol Abertawe yn yr Adran Addysg ac Astudiaethau Plentyndod yn Ysgol y Gwyddorau Cymdeithasol. Cyflwynodd Emily ei hymchwil gyda Dr Rebecca Anthony, a Georgia Fee mewn seminar amser cinio WISERD ym mis Mawrth. Mae ymddygiadau cyfathrebu ar-lein, fel defnyddio cyfryngau cymdeithasol, yn aml yn cael eu derbyn yn…

Comisiynydd yn trafod rôl gwirfoddolwyr mewn taclo rhaniadau cymunedol

Caiff cyfraniad mudiadau gwirfoddol at fynd i’r afael â pholareiddio mewn cymunedau lleol ei drafod gan Gomisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol yn Aberystwyth fis nesaf. Bydd academyddion Prifysgol Aberystwyth o Sefydliad Ymchwil a Data Cymdeithasol ac Economaidd Cymru (WISERD) yn cynnal symposiwm ar y cyd â phartneriaid o Rwydwaith Astudiaethau’r Sector Gwirfoddol ddydd Mercher 24 Mai yn…

Galwad am Bapurau: Rhwydwaith Ymchwil Mudo Cymru: Symposiwm Ymchwilydd Gyrfa Cynnar ac Ôl-raddedig

Mae Rhwydwaith Ymchwil Mudo Cymru yn falch o gyhoeddi symposiwm undydd ar gyfer ôl-raddedigion ac ymchwilwyr gyrfa gynnar (hunan-ddiffiniedig) sy’n gweithio ar agweddau ar fudo yng Nghymru neu wedi’u lleoli mewn sefydliadau yng Nghymru. Nod y symposiwm ar-lein yw darparu awyrgylch cefnogol i ymchwilwyr rannu eu syniadau ar waith drafft a derbyn sylwadau adeiladol. Bydd…

Mae’n bryd ailfeddwl beth yw gwyddoniaeth dinasyddion mewn gwirionedd

Mae gwyddoniaeth dinasyddion yn ddull poblogaidd o gasglu data ar gyfer gwyddonwyr naturiol a chymdeithasol, ac mae nifer y prosiectau a’r cyhoeddiadau a gynhyrchir yn tyfu o flwyddyn i flwyddyn. Mae prosiect gwyddoniaeth dinasyddion nodweddiadol yn defnyddio gwirfoddolwyr i gasglu data a fyddai, fel arall, yn anfforddiadwy neu’n anhygyrch. Ond, yn seiliedig ar y dystiolaeth…

Pa mor bell allwch chi deithio o ble rydych chi’n byw ar wahanol ddulliau teithio? Mae Deall Lleoedd Cymru nawr yn dangos i chi

Mae’n debyg nad yw’n syndod clywed y gallwch deithio ymhellach mewn llai o amser wrth deithio ar drafnidiaeth breifat, megis mewn car, nag ar drafnidiaeth gyhoeddus gan ddefnyddio bws neu drên. Fodd bynnag, a ydych chi erioed wedi meddwl sut olwg sydd ar y gwahaniaeth hwn yn weledol ar gyfer y lle rydych chi’n byw…

Llongyfarchiadau i’r Athro Mitch Langford

Llongyfarchiadau mawr i Gyd-gyfarwyddwr WISERD Mitchel Langford sydd wedi bod yn llwyddiannus yn y penodiadau Gwobrau Academaidd Uwch diweddaraf Mae Mitchel Langford wedi derbyn y teitl Athro mewn Dadansoddi Gofodol a Geo-wybodeg ym Mhrifysgol De Cymru. Mae diddordebau ymchwil Mitch yn cynnwys modelu hygyrchedd daearyddol a dadansoddi geo-ofodol ym meysydd gofal iechyd, anghydraddoldeb cymdeithasol a…

Ymchwil newydd yn edrych ar effeithiolrwydd arweiniad gyrfaoedd a sut mae’n cael ei flaenoriaethu

Mae ymchwil newydd a wnaed gan YDG Cymru wedi edrych ar effeithiolrwydd arweiniad gyrfaoedd wrth gefnogi cyfranogiad mewn addysg a hyfforddiant ôl-orfodol a sut caiff arweiniad gyrfaoedd ei flaenoriaethu. Defnyddiodd y gwaith, a wnaed gan ymchwilwyr YDG Cymru, Dr Katy Huxley a Rhys Davies, ddata dienw Gyrfa Cymru i archwilio sut mae’r cymorth gyrfaoedd a ddarperir i ddisgyblion cyfnod allweddol…

Effaith barhaus deddfwriaeth tryloywder ynghylch y bwlch cyflog rhwng y rhywiau

Ers mis Ebrill 2017, mae’n ofynnol i gyflogwyr y DU sydd â thros 250 o weithwyr roi gwybod i’r cyhoedd yn flynyddol am eu bylchau cyflog rhwng y rhywiau. O ran datblygiadau yn ymwneud â pholisïau a chanddynt y nod o fynd i’r afael â’r bwlch cyflog rhwng y rhywiau, mae’n ddiamau mai cyflwyno deddfwriaeth…

Cynhadledd Ymchwil ar Dai Cymru 2022

Ar 19 Rhagfyr, cynhaliwyd Cynhadledd Ymchwil Tai Cymru 2022 yn Adeilad Morgannwg Prifysgol Caerdydd. Roedd yn gyfle i gynrychiolwyr ddod ynghyd a rhannu tystiolaeth ymchwil o rai o’r materion mwyaf pwysig sy’n ymwneud â thai Cymru. A hithau wedi’i chynnal gan Rwydwaith Ymchwil Tai Cymru WISERD ar y cyd â Chanolfan Gydweithredol y DU ar…

Bydd Astudiaeth yn Ymchwilio i Effaith Cynnwrf Economaidd ar y Profiad o Waith

Bydd profiadau gweithwyr yn cael eu hastudio’n rhan o arolwg mawr dan arweiniad Prifysgol Caerdydd ac a ariennir yn bennaf gan y Cyngor Ymchwil Economaidd a Chymdeithasol (ESRC). Bydd Arolwg Sgiliau a Chyflogaeth 2023 (SES2023), sydd hefyd yn cynnwys ymchwilwyr yng Ngholeg Prifysgol Llundain, Prifysgol Rhydychen a Phrifysgol Surrey a’r Canolfan Genedlaethol Ymchwil Gymdeithasol, yn…

20fed Penblwydd Gŵyl Gwyddorau Cymdeithasol ESRC

I ddathlu 20 mlynedd o Ŵyl Gwyddorau Cymdeithasol y Cyngor Ymchwil Economaidd a Chymdeithasol (ESRC), cynhaliodd WISERD ddau digwyddiad yn yr Ŵyl eleni, gyda’r nod o dynnu sylw at un o’n prosiectau ymchwil addysg parhaus ac adnodd data defnyddiol sy’n ein helpu i ddeall ein trefi a’n hardaloedd lleol yn well. Dechreuon ni gyda gweminar…

Mudiadau cymdeithas sifil y Roma, Sipsiwn a Theithwyr: Trin a thrafod profiadau a heriau yn Ewrop heddiw

Ar 28 a 29 Medi, cymerodd cynrychiolwyr sefydliadau cymdeithas sifil ran yn ein digwyddiad ym Mhrifysgol Bangor i ystyried y profiadau a’r heriau mae’r Roma, Sipsiwn a Theithwyr yn eu hwynebu yn Ewrop heddiw. Dros gyfnod o ddeuddydd, daeth y digwyddiad hwn â sefydliadau cymdeithas sifil, academyddion, llunwyr polisïau ac aelodau o’r gymuned at ei…

Mae adroddiad newydd yn rhoi argymhellion ar wneud gwell defnydd o ddata i lywio cyfarwyddyd gyrfaoedd yng Nghymru

Mae adroddiad diweddar a gyhoeddwyd gan Lywodraeth Cymru, yn amlygu manteision a chyfyngiadau gwell defnydd o ddata i ddarparu gwasanaethau gyrfaoedd yng Nghymru.   Comisiynodd Llywodraeth Cymru ymchwilwyr YDG Cymru i gynnal astudiaeth i archwilio’r cyd-destun polisi a deddfwriaethol y mae’r darparwr gyrfaoedd cenedlaethol, Gyrfa Cymru yn gweithredu ynddo, defnyddioldeb daliadau data Gyrfa Cymru a sefydliadau…

Cyfres Gweminar IDEAL 2022-2023

Mae IDEAL (Gwella’r profiad o ddementia a gwella bywyd egnïol: Byw’n dda gyda dementia) yn brosiect ymchwil dementia ar raddfa fawr a arweinir gan bartneriaid academaidd ym Mhrifysgol Caerwysg. Dechreuodd yn 2014 a bydd yn gorffen yn 2023. Mae WISERD wedi cyfrannu at astudiaeth IDEAL, gyda’r nod o ddeall y rhesymau pam mae ffactorau cymdeithasol…

Rhyddhau ffilm ‘The World Turned Upside Down’

Mae ffilm ddogfen am ddementia a chyfathrebu o’r enw ‘The World Turned Upside Down’ yn cael ei lansio heddiw (23 Medi). Daw’r ffilm o brosiect ymchwil dementia ar raddfa fawr o’r enw IDEAL (Gwella’r profiad o ddementia a gwella bywyd egnïol: Byw’n dda gyda dementia), y mae WISERD wedi bod yn rhan ohono ers ei…

Archwilio’r cysylltiadau rhwng gwahardd o’r ysgol a digartrefedd ieuenctid

  Nod y prosiect Bywydau wedi’u Gwahardd yw deall y prosesau cyd-destunol a sefydliadol sy’n arwain at wahanol fathau o wahardd ffurfiol ac anffurfiol o’r ysgol a’r canlyniadau i bobl ifanc a waharddwyd, eu teuluoedd, ysgolion a gweithwyr proffesiynol eraill ledled y DU. Ymunodd Jemma Bridgeman o’r tîm Bywydau wedi’u Gwahardd ym Mhrifysgol Caerdydd â…

ROBUST: Dychmygu dyfodol y Gymru wledig

Amlygodd pandemig Covid-19 a Brexit, gyda’i gilydd, lawer o’r heriau sy’n wynebu cefn gwlad Cymru, o fynediad gwael at wasanaethau a phobl ifanc yn symud i ffwrdd, i or-ganolbwyntio ar dwristiaeth a dibyniaeth ar farchnadoedd allforio Ewropeaidd. Ar yr un pryd, wrth i Gymru lywio’r adferiad ôl-bandemig a pharatoi polisïau a rhaglenni ôl-Brexit, ceir cyfleoedd…

Covid a’r meysydd glo: agweddau at frechu yng Nghymru ac Appalachia

Ymunais a thîm o ymchwilwyr o Brifysgol Bangor, Prifysgol Metropolitan Caerdydd, Iechyd Cyhoeddus Cymru a Phrifysgol Kentucky i ymchwilio i agweddau at frechlynnau Covid-19 mewn cymunedau glofaol yng Nghymru a’r Unol Daleithiau. Cyhoeddir ein canfyddiadau mewn adroddiad newydd i’r Academi Brydeinig, Covid and the coalfield: Vaccine hesitance in Wales and Appalachia. Mae pandemig Covid-19 yn…

Gallai’r ymateb i Covid-19 yng Nghymru fod wedi helpu i gyfyngu heintiau ymhlith pobl sy’n profi digartrefedd

Mae ymchwilwyr yn gysylltiedig â WISERD yn gweithio yng Nghanolfan Ymchwil Data Gweinyddol Cymru wedi bod yn edrych ar gyfraddau heintio coronafeirws ymhlith pobl sy’n profi digartrefedd yng Nghymru. Roedd yr ymchwil yn ymateb i bryderon ers dechrau pandemig Covid-19 o gyfraddau uchel posibl o heintiau, arosiadau ysbyty a marwolaeth ymhlith poblogaethau digartref. Gall profi…

Wales is having a rethink about its place in the UK – could it lead the way for everyone else?

Anwen Elias, Aberystwyth University and Matt Wall, Swansea University Can the United Kingdom survive Brexit? This remains one of the great unanswered questions of our time. Politically, two major narratives have dominated. The first is that the UK is on a break-up trajectory. Brexit has revived the Scottish independence movement and destabilised Northern Irish politics. Clashes between UK and…